top of page

ORTODONTİK

APAREYLER

ORTODONTİK APAREYLER NEDİR?

Ortodontik apareyler; ortodontik tedavi sırasında, öncesinde ya da sonrasında kullanılan tedavinin tamamlayıcılarıdır. Bunlar hastalar tarafından takıp çıkarılabilen bazen de sabit olarak kullanılan aygıtlardır. Diş kavislerinin düzeltilmesi, çene genişletmeleri, ön bölgedeki dişlerin öne ya da geriye alınması, tek tek dişler üzerinde konumlandırma yapılması ve kapanış ilişkilerinin düzenlenmesi gibi görevleri vardır. Aparey aygıt demektir ve bu apareyler slikon, akrilik ve uyumlu metaller kullanılarak kişiye özel üretilirler.

APAREYLER NE AMAÇLA KULLANILIR?

Genellikle ortodontik tedaviler 9 ila 12 yaşları arasında süt dişlerin düşüp yerine daimi dişler geldiğinde başlamaktadır. Bazı durumlarda ise erken dönem ortodontik uygulamalar gelecekte yapılacak tedaviyi kolaylaştırabilir ya da tedavi gereksinimi tamamen ortadan kaldırabilir. Bu durumlar:
Şiddetli Çapraşıklıklar:
Çenelerin tüm daimi dişlerin sığamayacağı kadar küçük olduğu durumlarda çeneler takıp çıkarmalı apareyler (damaklık) kullanılarak genişletilebilir ya da diş çekimi yapılabilir. Bu durum ileride diş telleri ile yapılacak tedavilerin süresini kısaltmaktadır.
Şiddetli Ön Çapraz Kapanış:
Alt ön dişler üst ön dişlerinin önünde yer alıyorsa bu durum problemin asıl sebebine göre damaklık ya da ağız dışı apareyler ile düzeltilebilmektedir.
Üst Dişlerin Önde Yer Alması:
Bu durum üst dişlerde kırığa sebep olabilmektedir. Damaklıklar ile tedavi edilebilmektedir.
Zararlı Alışkanlıkların Tedavisi:
Parmak Emme: Genellikle 2-4 yaşları arasında terkedilmesi beklenir. Eğer terk edilmezse parmak emme ile oluşan basınç ile üst ön dişlerin ileri doğru fırlaması ve damaklarda şekil bozuklukları meydana gelebilmektedir.
Dil İtimli Yutkunma:
Yutkunma esnasında dilin dişler arasından dışarı çıkmasıdır. Oluşan basınç sayesinde dişler öne doğru fırlamaktadır.
Ağız Solunumu:
Alt ve üst çenelerin anormal büyümesine sebep olabilmektedir.

APAREYLER NE KADAR SÜRE İLE KULLANILIR?

Genellikle bu tip apareylerin düzenli kullanımı ile 6-8 ayda gerekli düzelme elde edilir. Daha sonra elde edilen düzelmenin korunması için 6 ay boyunca aparey geceleri kullandırılır.

Slow Ekspansiyon Apareyi

Genellikle ortodontik tedavinin başlangıç safhasında tercih edilen üst çeneye uygulanan hareketli (takıp-çıkarılabilen) apareylerdir. Süt dişlenme veya karışık dişlenme döneminde (süt dişlerinin yerini daimi dişlerin yer aldığı dönem) tercih edilir. Genellikle diş kavislerinin genişletilmesi yani dişlerin sıralandığı alanın genişletilmesi amaçlanır. Genişlemeyle birlikte sürecek olan daimi dişlere yer sağlanır. 

Resim1.png

Habit Breaker - Alışkanlık Kırıcı Apareyler

Parmak emen veya yutkunma esnasında dilini dışarı çıkaran (Dil itimi) hastalarda bu alışkanlıkların önlenmesi amacıyla farklı apareyler tercih edilmektedir. Bu apareyler yapıştırılarak sabit olabileceği gibi hareketli (takıp çıkarılabilen) şekilde uygulanabilir.

Resim2.png

Rapid Palatal Ekspansiyon Apareyi

Yatay yönde dar olan üst çeneyi genişletmek amacıyla kullanılan bir apareydir. Farklı uygulama şekilleri vardır. Sabittir, takıp çıkarılmaz. Ortalama 6-8 ay civarı kullandırılır.

Resim3.png

Mono Block - Twin Block Apareyi

Alt çene geriliği bulunan hastalarda büyüme gelişim dönemi içerisinde fonksiyonel çene ortopedisi ile tedavi etmek amaçlı kullanılan hareketli (takıp-çıkarılabilen) apareylerdir. Monoblock tek parça, Twin block iki parça apareydir. Hekimin kullanış amacına göre herhangi birisi tercih edilebilir. Genellikle kullanım süreleri, hastanın apareyi kullanma süresine göre 6 aydan 12 aya kadar değişebilmektedir. Tedavi başarısı hastanın apareyini düzgün kullanımına göre değişir.

Resim4.png

Nance Apareyi

Tel tedavisi başlangıcında daimi dişlerden çekim planlandıysa eğer büyük azı dişlerinin tedavi esnasında öne hareketi istenmediği durumlarda tercih edilir. Üst çeneye uygulanır, amaç büyük azı dişinin öne hareketinin engellenmesidir. Sabittir, dişlere yapıştırılarak kullanılır.

Resim5.png

Transpalatal Ark Apareyi

Farklı amaçlarla kullanılmakta olup genel olarak tercih edildiği durum, tel tedavisi esnasında üst çenedeki büyük azı dişleri birbirine bağlayarak dişlerin öne doğru olan hareketlerini azaltmak amaçlanır. Sabittir, dişlere yapıştırılarak kullanılır.

Lingual Ark Apareyi

Ön dişlerden destek alarak arka büyük azı dişlerinin öne hareketini engelleyen alt çenede kullanmak amacıyla tasarlanan ortodontik apareydir.

Resim6.png
Resim7.png
bottom of page